هنر دکوراسیون داخلی، چیست و چگونه تعریف می شود

دکوراسیون داخلی و هنر دیزاین فضای معماری ،‌ هنر خلق و آفرینش فضایی ست که انسان در آن زیست می کند، اما در حالت کلی برای اینکه بدانید مفهوم این واژه چیست لازمست بدانید که این هنر، به لحاظ آنکه با زندگی روزمره انسان سروکار بسیار دارد و تاثیرات مستقیم بر سلامت روانی و عملکرد افراد دارد،‌ بایستی به لحاظ کاملا علمی و اصولی آموخته شود.

فضایی که به اصطلاح “دکور شده” نامیده می شود، اگرچه با عملکردهای تعریف شده انسان سازگار است، اما صرفا کارآم بودن و کاربردی بودن مبلمان و چیدمان نیست که در آن لحاظ شده ، بلکه زیبایی ، نظم و تعلق خاطر نیز بدان معنا میدهد.

یک نکته مهم در طراحی و دکوراسیون داخلی ،‌توجه به هویت مخاطب و درخواست های اوست و این هنر دکوراتور است که بتواند طوری به سلیقه مخاطب توجه کند که اصول زیباشناسی و شاید بتوان گفت جنبه های معنوی و روانی ، تامین شوند و در عین حال، ‌عملکردها به شیوه ای صحیح شکل گیرند.

انتشار اولیه: شهریور۹۴ ، بازنویسی: تیرماه ۹۹

دکوراسیون داخلی چیست، از لغت نامه دهخدا و فرهنگ معین و البته ویکی پدیای کبیر بپرسید!

پیش از آنکه به سراغ ویکی پدیا برویم، بد نیست بدانید کلمه “دکوراسیون” (dekorāsiyon) یک واژه وارد شده از زبان فرانسوی به سایر زبان های دنیاست. علامه دهخدا در فرهنگ ماندگار خود و با کمک فرهنگ فارسی معین ؛ دکوراسیون را به این شکل توصیف میکند ؛

دکوراسیون . [ دِ ک ُ یُن ْ ] (فرانسوی ، اِ) در اصطلاح نمایشنامه و سینما، فن تزیین صحنه ٔ نمایش یا سینما. عمل تزیین . | منظره ٔ یک صحنه .| عوامل تزیینی و اشیاء لازم در یک صحنه .

فرهنگ فارسی عمید ، کلمه دکوراسیون (decoration به نگارش لاتین) را با دو مفهوم توصیف می کند؛

ویکی پدیای سخاوتمند، دکوراسیون داخلی (Interior design) را در زبان فارسی “طراحی داخلی” می نامد و تعریف طراحی داخلی و طراح داخلی را به شکل زیر ارائه می دهد؛

طراحی داخلی گروهی از کارهای مختلف را توصیف می‌کند که در عین حالی که مرتبط با پروژه می‌باشد مرتبط با تبدیل آن به تنظیمات مؤثر برای طیف وسیعی از فعالیت‌های انسانی است. طراح داخلی کسی است که چنین پروژه‌هایی را برنامه‌ریزی، هماهنگ و مدیریت کند. طراحی داخلی حرفه‌ای چند بعدی است که شامل توسعه مفهومی، ارتباط با ذینفعان پروژه و مدیریت و اجرای طرح است.
در لغت‌نامه ی وبستر، طراحی داخلی چنین تعریف شده‌است: «هنر یا عمل برنامه‌ریزی و نظارت بر طراحی و اجرای معماری داخلی و مبلمان»

اگر به دانستن مفاهیم گوناگون مرتبط با طراحی داخلی علاقه مندید، می توانید معنای زیر مجموعه های طراحی داخلی همانند اتاق ها، تزیینات، طراحان داخلی و معماری داخلی را در ذیل عنوان رده بندی طراحی داخلی با لینک (+) در ویکی پدیا مطالعه نمایید.

و در نهایت ، یکی از جامع ترین تعاریف از هنر دکوراسیون را لغت نامه آکسفورد ارائه میدهد که بنا به مندرجات آن، در هنر دکوارسیون داخلی، عناصری مانند رنگ، ‌مبلمان، نور و سایر جزئیات موجود در یک فضای ساختمانی، به گونه ای هنرمندانه و هماهنگ در کنار هم طراحی می شوند.

شاید حالا که تا اینجا آمده اید، بد نباشد بدانید که در برخی مقالات و وب سایت های نامرتبط (زرد طور!) و البته معدود منابع تخصصی، تعریف دکوراسیون داخلی به شکل زیر درج شده است که ما منبع صحیحی برای آن پیدا نکردیم اما تا حدودی مشابه تعریف ارائه شده در لغت نامه آکسفورد است؛

هماهنگ سازی طراحی شده برای به جلوه درآوردن رنگ‌ها، اثاثیه و سایر اشیاء در یک اتاق یا ساختمان به صورت هنرمندانه.

دکوراتور کیست ؟ هنر دکوراسیون داخلی به قدمت تاریخ…

برای اینکه بدانید دکوراسیون داخلی واقعا چیست و چه کاربردی دارد ، لازمست از کسانی که به این کار اشتغال دارند چیزهایی بدانید. هنرمندان و اغلب معمارانی را که به طور تخصصی به حرفه ی دکوراسیون داخلی و طراحی فضای ساخته شده می پردازند، به اصطلاح ‌دکوراتور می نامند.

اگرچه تزئین و آراستن فضا قدمتی به قدر تاریخ تمدن بشری و تزئینات غارهای انسان نئاندرتال دارد،‌ اما قدمت این نوع طراحی به صورت رسمی و آکادمیک به چند دهه ی اخیر باز می گردد. دکوراتور داخلی تلاش می کند انواع هنرها را با معماری درهم بیامیزد و فضای زیباشناسانه و جذابی را طراحی کند که هویت،‌ عملکرد و ‌جذابیت را در آن رعایت کرده است.

تعریف شاخص جامعه ی طراحان داخلی کشور آمریکا (ASID) از هنر دکوراسیون داخلی این است؛

متخصص ویژه ی طراحی فضاهای داخلی بنا، با دارا بودن کارایی و عملکرد عالی، هنرمندی متخصص، که مهارت هایش را به شیوه ی آموزش های رسمی و آکادمیک کسب کرده است.

رشته دکوراسیون داخلی در ایران ، چیست و چقدر می تواند درآمدزا باشد؟

در ایران،‌ دکوراتورهای داخلی اگرچه به لطف کارگاه ها و آموزش های آزاد روز بروز بیشتر و بیشتر می شوند، اما همان طور که در تعریف جامعه طراحان داخلی کشور آمریکا مشاهده کردید، لارم است بدانید؛

تنها دانش آموختگان رسمی در مقاطع دانشگاهی رشته معماری و معماری داخلی ، که اصول زیبایی شناسی و ساختمانی را در سالیان طولانی، گذراندن دروس و فنون متعدد و در مکتب اساتید مجرب گذرانده اند،‌ شایسته ی نام دکوراتور داخلی هستند و نه هر کسی که با دوره های پیش پا افتاده (بنام پیشرفته!) و چندین ماهه ی فلان موسسه و فلان سازمان مدرکی بدست گرفته! و تصور می کند با سلیقه ی خدادادیش می تواند دکوراتوری برجسته باشد!

رشته دکوراسیون داخلی در ایران در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد و در خارج از ایران تا مقطع دکترا دانشجو می پذیرد. در خارج از ایران خصوصا کشورهای اروپایی، دکوراسیون فضاهای داخلی هنر بسیار گرانقیمت و البته پررونقی است.

به خلاف کشور عزیزمان،‌ که با تکه کاغذی از یک موسسه ی گمنام (یا حتی مجتمع های آموزشی مشهور به لطف اسپانسرها و هزینه های تبلیغاتی!) فرد می تواند نام دکوراتور بر روی خود بگذارد، در خارج از ایران،‌ نیاز به آموزش های بسیار حرفه ای و طولانی مدتی هست تا معمار و طراح، به عنوان هنرمند دکوراتور شناخته شود و البته که برای دکوراسیون، ‌حتی در مقیاس های کوچک و کم هزینه از نظر دکوراتور ها استفاده می شود (و نه دیدگاه های زیباشناسانه ی عمه، خاله و حتی کابینت فروش سرکوچه!)

و چه زیبا خواجه شیراز فرموده است ؛

نه هر که چهره برافروخت دلبری داند

نه هر که آینه سازد سکندری داند

نه هر که طرف کله کج نهاد و تند نشست

کلاه داری و آیین سروری داند

نقش دکوراسیون داخلی در زندگی انسان

نکته ی بسیار اساسی دیگر که در مقالات و مباحث آینده به مرور بدان خواهیم پرداخت، این است که جزئیات دکوراسیون داخلی نقش بسیار کلیدی و موثری در سلامت روانی انسان ها و میزان کارآیی فضا ایفا می کند.

در موارد متعدد و قابل تامل، دکوراسیون غیر اصولی و غلط، نه تنها می تواند به سلامت روانی انسان آسیب های متعددی برساند، ‌بلکه با زایل کردن عملکرد و کاربری فضا می تواند مخل آسایش و تخریب کاربری شود. از نمونه های بارز این موضوعات میتوان نحوه دکوراسیون اتاق ها و دفاتر کاری ، اتاق کودک ،‌ اتاق خواب و دکوارسیون آشپزخانه را نام برد که به مرور و در سایر مقالات به معرفی آنها می پردازم.

و درست بر همین مبنا، یک دکوراسیون اصولی و مناسب، می تواند راه حلی عالی در بهبود وضعیت زندگی و افزایش راندمان کاری ما باشد.

 ۲۴ اشتباه فاحش در دیزاین یک منزل ایرانی

پارامترهای موثر در دکوراسیون داخلی

هنر دکوراسیون داخلی تنها چیدمان اشیا و اثاثیه نیست و عوامل و پارامترهای بسیاری در آن ایفای نقش می کنند. در طراحی دکوراسیون داخلی ،‌علاوه بر جزئیات مبلمان ها،‌ نور، رنگ،‌ سلیقه و روحیه ی ساکنین و نیازهای آنان بایستی به دقت بررسی شود و بهترین گزینه ی ممکن ارائه شود.

در طراحی دکوراسیون داخلی فضاهای مسکونی علی الخصوص خانه، به جهت زمان زیادی که انسان ها در آن سپری می سازند،‌ توجه به مسائل روانشناختی و اصول علمی دکوراسیون داخلی اهمیت ویژه ای می یابد. در مقالات و مباحث متعدد به مقوله ی تاثیرات رنگ، ‌نحوه ی چیدمان و تاثیرات روانی نورپردازی بر انسان و کیفیت عملکردهای وی می پردازیم.

دکوراسیون داخلی، هنری به وسعت اقیانوس

سبک های دکوراسیون داخلی در هر زمان و محدوده ی جغرافیایی تا حد بسیار زیادی به معماری و ابنیه خارجی بنا بستگی دارد و تحت الشعاع اقلیم،‌ فرهنگ و جزئیات زندگی مردم یک منطقه است. به عنوان مثال در غالب کشورهای اروپایی به دلیل آب و هوای نسبتا سرد و نسبتا پر بارش و عدم وجود تابش آفتاب در فصل های بسیاری از سال،‌ دکوراسیون خانه های مسکونی به نحوی است که حتی الامکان نور بیشتری وارد فضاهای داخلی شود.

این در حالیست که در کشورهای گرم و خشک با بارش اندک ، مانند اغلب مناطق کشور ما،‌ به دلیل گرمای هوا و میزان تابش آفتاب، دکوراسیون داخلی به نحوی طراحی می شود که نور کمتری به داخل فضا راه یابد. البته در هنر دکوراسیون داخلی که در سال های اخیر رواج یافته، ‌نقش قدرت مالی و فرهنگ پیشرفته مردم کشورهای مختلف در شناخت تاثیرات دکوراسیون داخلی و استفاده از آن را نیز، نمی توان نادیده انگاشت.

تاثیرات معماری، اقلیم، فرهنگ،‌ وضعیت مالی و سایر عوامل موثر بر دکوراسیون داخلی بسیار گسترده است و در مقالات متعدد در آینده بدان خواهیم پرداخت. پرسش های خود در خصوص رشته ، بازار کار و دکوراسیون داخلی مدرن و کلاسیک را می توانید در دیدگاه های همین مطلب با ما در میان بگذارید.