از دکور خانه های لوکس و مدرن، ایده میگیرد یا کپی شان می کنید؟
اگر دیزاین و چیدمان منزل برایتان مهم است (حتما هست که الان اینجا هستید!) بی شک تابحال به فکر ایده گرفتن از تصاویر و چیدمان منازل گوناگون افتاده اید و پای تماشا و بررسی دکوراسیون داخلی خانه های مختلف نشسته اید. حالا قرار است کمی در این مورد با هم گپ بزنیم و ببینیم این ایده گرفتن (اگر اسمش کپی برداری نباشد) چقدر ممکن است درست یا نادرست باشد…
پیش از آنکه بخواهیم وقت ارزشمندتان را بیش از این بگیریم لازمست بدانید این مقاله تصاویری که بتوانید از آن ها ایده بگیرید را به شما نشان نمی دهد!
بلکه در یک قالب جدی و شوخی، مشکلات و معضلات ایده برداری از عکس های دکوراسیون داخلی خانه را برایتان روشن می کند و تلاش می کند تفاوت میان ایده برداری و کپی پیست را تا حدی نشان دهد!
چرا با این ایده های نامتناسب همه معادلات را برهم می زنیم؟
شاید برای شما هم این سوال پیش آمده باشد که دلیل این همه ایده برداری (شما بخوانید تقلید!) از دکوراسیون خانه هایی که هیچ چیزشان ربطی به خانه ما ندارد، واقعا چیست؟ به عنوان طراح دکوراسیون با تجربه سال ها مشاوره و دیزاین ، به دو دلیل متداول رسیده ام،
یک -مرغ ما و غاز آنها که خیلی بهتر است!
شاید ضرب المثل انگلیسی “چمن های آن طرف تپه همیشه سبزتر است!”* را شنیده باشید و در نسخه وطنی، می دانید که مرغ همسایه نه تنها بیشتر از مرغ ما تخم می گذارد، خوش پر و بال تر است و یحتمل خوشمزه تر هم هست، بلکه غاز نیز می باشد! پس لازم است در صورت امکان صاحب غاز همسایه باشیم!
این یک دلیل ساده برای ایده برداری و الگو گرفتن از سبک زندگی ، معماری و بالطبع دکوراسیون، مبلمان و اکسسوری هاییست که برای ما کاربردی نیستند.
دو – خوشبخت و شیک و تلویزیونی
احتمالا شنیده اید که یکی از سیاست های ساخت تبلیغات کالا ، نمایش جلوه خوشبختی و شادی مصرف کنندگان آن کالاست. این نمایش شادی به صورت ناخودآگاه به بیننده القا می کند که با مصرف این محصول خاص ، شادی و خوشبختی را نیز برای خود خریداری خواهد کرد!
حالا وقتی تصور ما از دکوراسیون یک خانه تصاویری کاملا فانتزی و دست چین شده از اهالی خانه در پیج های سوئیت هوم و صورتی هوم و سایر صفحات نمایشی اینچنینی ست ، یا نگاه ما به اهالی و ساکنان یک کشور اروپایی دیدگاهی آرمانی از زندگی در یک کشور کاملا شاد و آرام و بی دغدغه است، به صورت ناخودآگاه تمایل به تقلید و ساخت فضایی مشابه زندگی این خوشبخت ها، در اندک فضا و امکانات خودمان داریم…
به زبان ساده، اغلب ما شادی ، آزادی و آرامش درون این تصاویر را می خواهیم که از آنها تقلید می کنیم و ایده می گیریم.
سه- داستان دیوار حیاط خانه های ما و آن ها
تصور کنید منزل همسایه شما، معماری و دکوراسیونی بسیار مدرن! به شیوه خانه‌های اروپایی داشته باشد. همان طور که احتمالا در تصاویر خانه های خارجی و البته فیلم و سریال های غیر ایرانی مشاهده کرده اید ، در بسیاری از موارد هیچ نوع دیوار حیاطی در کار نیست.
تنها چیزی که ممکن است به عنوان حائل یا درب و دیوار حیاط خانه با پیاده روی خیابان مشاهده کنید یک پرچین یا نرده کوچک است (که خیلی وقت ها همان هم نیست!) ، خب من تماشاگر فیلم قهاری نیستم و احتمالا شما بهتر از من می دانید که در انتهای حیاط سبز و بدون مانع ، پنجره هایی بلند تا نزدیکی زمین را می بینیم. از قضا این پنجره ها هم هیچ مانع و پرده ای برای محافظت اهالی خانه از دید رهگذران کوچه ندارند و گاهی تا انتهای خانه برایتان قابل مشاهده است!
به نظرتان طراحی و معماری چنین خانه ای در قلب تهران، چه مشکلاتی می تواند ایجاد کند؟ این را هم بگویم که کاری با محلات خاص و خیابان های خاص تر و محل سکونت از ما بهتران نداریم ، یک جایی در مناطق مرکزی و متوسط شهر را تصور کنید لطفا.
چهار- هر کجای دنیا که هستید، با واقعیت ها روبرو شوید.
تلاش می کنم خوش بین باشم ، اما در هرحال نمی توانیم ویژگی های فرهنگی را نادیده بگیریم. در بهترین حالت خانه زیبای قصه ما ، تبدیل به موزه رایگان اهالی محل خواهد شد! ممکن است حوالی خانه ، یک جای مناسبی که حداقل به یکی از پنجره های قدی پذایریی مشرف باشد تبدیل به مدرسه پیرمردها یا سکوی سبزی پاک کنی خاله خانم ها ، زمین بازی نوجوانان و حتی محل استقرار ماشین میوه فروش دورگرد محله شود.
و در هرحال، هر کدام از گزینه ها که به وقوع بپیوندد، پایگاه خبرگزاری موثقی که فعال‌تر از BBC و CNN خواهد بود، تشکیل می‌شود تا منبع مخابره انواع اخبار و شایعات در باب نحوه زندگی خانواده نیمه اروپایی شود. دیگر لازم به گفتن هم نیست که با شرایط زندگی تکنولوژی زده و موبایل آلوده ی ما، به سادگی شاهد انتشار تصاویر و فیلم‌هایی از اتفاقات خانه بدون حریم، در شبکه‌های اجتماعی خواهیم بود. (همین‌الان یکهویی من و خانم همسایه!)
پنج – تفاوت و تضاد فاحش سبک و شیوه ها
-
سبک‌ها و شیوه‌های مختلفی در دکوراسیون وجود دارند. احتمالا نام سبک های مشهوری مانند سبک کلاسیک، سبک مدرن، نئو کلاسیک، معماری به سبک عربی ، دیزاین معاصر ، طراحی به شیوه صنعتی ، دکوراسیون و معماری ایتالیایی و دیگر نام های متداول به گوش تان خورده است.
این سبک ها همانند مد ، فشن و استایل های متفاوت پوشاک و اکسسوری های لباس ، بنا به شرایط زمانی ، روحیات مردم ، دیدگاه های فرهنگی و مذهبی و ده ها عامل دیگر شکل گرفته اند. برای مقاطع زمانی خاصی بسیار محبوب بوده و گاه کاملا به فراموشی سپرده می شوند.
این پارامترها برای هر منطقه دنیا و در بازه های زمانی مختلف، متغیر است. شما هرگز لباس‌های تابستانی‌تان را در زمستان نمی‌پوشید، برای سفر به بندرعباس، همان لباس‌هایی را برنمی‌دارید که برای مسافرت به تبریز در چمدان جای‌داده‌اید و در فرهنگ شهرهای مذهبی ایران، نمی‌توانید به شیوه و استایل ترکیه رفتار کنید.
معماری ، چیدمان فضاهای داخلی و دکوراسیون نیز به همین ترتیب و تحت تاثیر عوامل متنوعی تعریف می شود و هرگز نمی توانیم یک سبک و دیزاین خاص را به منطقه و مردمانی کاملا متفاوت تعمیم دهیم.
شش- مبلمان، رنگ و دیزاین
لباسی نیست که هر لحظه اراده کنید تغییر کند.
یکی از موارد مهمی که در خصوص تغییرات دوره های گوناگون هنر عنوان می شود اینست که معماری همیشه با اختلاف زمانی از سایر هنرها وارد فاز تغییرات می شود.
این موضوع به این دلیل مهم است که معماری و فضایی که انسان ها در آن زندگی می کنند، نمی تواند ناگهان و بدون مقدمه دچار یک تحول عظیم شود. لازم است زمانی بگذرد، امکانات و شرایط آن چه به لحاظ زمانی، چه مالی و غیره فراهم شده، روحیات انسان هایی که بناست در آن فضا زندگی کنند آماده شود و بعد می تواند آرام آرام دچار گذر شود.
شما ممکن است اراده کنید و مد لباس، رنگ اکسسوری های پوشاک، سبک نقاشی، ساز مورد علاقه و حتی انسان هایی را که با آن ها در ارتباط هستید تغییر دهید، اما عوض کردن مکان و فضا و مبلمان و اثاثیه ای که مدت های مدیدی با آن ها خو گرفته اید، به این راحتی ها نخواهد بود…
هفت- الگوهای تقلید در دکوراسیون داخلی خانه های ما
وقتی به جای الهام گرفتن دست به تقلید می زنیم و این ایده های خاص و دلپذیر را عینا در دکوراسیون و فضای داخلی خانه پیاده می کنیم، زیبایی شان ناپدید می شود!
در ایران، معماری تقلیدی از زمان قاجار به‌صورت یک فرهنگ رایج درآمد و به مرور تبدیل به یک بلای آسمانی شد!
هر چیز خارجی (اگرچه که این خارجه کشور دوست و همسایه باشد!) بر نوع اصیل و وطنی که ناشی از فرهنگ هزاران ساله ایرانی بود، برتری داده شد و به مرور معماری و دیزاین داخلی ساختمان های ایرانی تبدیل به یک ملغمه (همان آش درهم و برهم) نازیبا از ایده های معمارانه و تکه تکه های برگرفته از دکوراسیون داخلی سایر کشورها شد…
معماری تقلیدی و کپی برداری از کشورها و فرهنگ‌های دیگر، یکی از خطاهای رایج و البته محبوبی است که به حدی در فرهنگ ما نفوذ کرده است که گاه شیوه های کاملا نازیبا و نادرست (همانند نمای رومی) از ارزشمندترین سبک های اجرای دکوراسیون به شمار می‌روند!
اما معماری و دکوراسیون، یک تابلو زیبای نقاشی نیست که آن را بر دیوار خانه امان بیاویزیم و حالا اگر از آن لذت هم نمی‌بریم، ایرادی نداشته باشد! ما در خانه‌ای که آن را دکور کرده‌ایم زندگی می‌کنیم و از آن تاثیر می پذیریم…
رنگ ها، مبلمان، اکسسوری ها، شیوه چیدمان و متریال های موجود و پلان ساختمان، لازمست کاملا با نیازمندی ها و سبک زندگی ما منطبق شود و نه اینکه در میان یک موزه زیبا از انواع اثاثیه و دیزاین لوکس اما غیر کاربردی عذاب بکشیم و رو به دوربین اینستاگرام لبخند بزنیم…
هشت- جایی که دلمان میخواهد باشیم، نه جایی که هستیم.
این بخش از مطلب در پاسخ به چندین حمله! نامهربانانه به بخش های ابتدایی این مقاله بدان افزوده شده است. در پاسخ به دوستان و هموطنانی که در آرزوی زندگی با متدهای اروپایی و کاملا آزاد (از هر حیث البته) به سر می برند، تنها چیزی که می توان گفت اینست که دکوراسیون، معماری، فضایی که در آن زندگی می کنید و همه چیزهایی که به آن ها مربوط است، تنها بستگی به مذهب، عرف و فرهنگ ندارد.
در بسیاری از موارد (حتی در قرن معاصر که تکنولوژی پیشرفت چشمگیری داشته است) این شرایط اقلیمی (آب و هوایی) هر منطقه است که ایده های طراحانه و الزامات معماری و دکوراسیون داخلی را شکل می‌دهد و شما تا زمانی که در ایران ، در یک منطقه خاص با همه جزییاتی که در آن وجود دارد، زندگی می‌کنید، بایستی با این نوع الگو زندگی خود را وفق دهید.
برای یک مثال ساده می توانید همان خانه بدون دیوار حیاط (مثال کمی بالاتر) را متصور شوید که در یک شهر کوچک و محیط سنتی چه مشکلاتی ممکن است پدید آورد، و به همین نسبت، ایده های دیزاین و دکوراسیون داخلی در سیستم دو شهر لندن و تهران با توجه تفاوت‌های اقلیم و آب‌وهوا بشدت متفاوت خواهد بود.
۱۳ ایده برای لذت بردن از زندگی تو یه خونه ایرانی
نه – نمی توانید آدم ها و خانه های تهران و لندن را با هم عوض کنید.
لندن، شهری که در اغلب ماه‌های سال آسمانی مه‌آلود و ابری دارد، اغلب ساکنانش در آرزوی ذره‌ای تابش مهربان نور، چشم به آسمان دارند و اشعه های گرم خورشید برایشان مظهر شادیست و تهران، خطه ای (و تازه تهران که از شهرهای خوش آب‌وهوای کشور گرم و خشک ماست) که بیشتر روزها آفتاب تند، پوست و چشمان شما را می‌سوزاند.
به تصویر متداولی از خانه های لندن نگاه کنید؛ وقتی قرار است اطمینان داشته باشید که ذره ای از نور گرم و کمیاب خورشید به هدر نمی رود، حتی برای ساختن سقف ساختمان از شیشه استفاده می کنید!
در لندن، پرده‌ای برای پنجره‌های خانه‌ها وجود ندارد، مگر پرده ها و نورگیرهای روشن و نصفه نیمه دکوراتیو و البته که این وضعیت، ازنظر مذهب رایج، فرهنگ، عرف و باورهای جامعه کاملاً پذیرفته‌شده است.
عدم وجود هیچ‌گونه پرده، حیاط پوشیده و محرمیت در خانه‌های اروپایی، موضوعی کاملاً متداول است و هیچ تضادی با فرهنگ ، ساختار خانواده و باورهای مردم ندارد؛
اما در شهری مانند یزد یا اصفهان که آفتاب تند را بایستی با پرده‌های بزرگ و چندلایه مهار کرد و دیدن بانوان خانه‌دار بدون حجاب یا حتی آقایان با لباس راحتی در عرف عمومی پذیرفته‌شده نیست، معماری و دکوراسیون کاملاً متفاوت خواهد بود و تقلید در دکوراسیون به هیچ وجه مناسب این شهر نخواهد بود…
یک معمار اندیشمند و مجرب، هرگز نمی‌تواند از ایده های دکوراسیون داخلی شفاف، بدون حریم های سنگین و کاملاً مدرن کشوری مانند سوئد، در سرزمین شرقی ایران، با فرهنگ اصیلی که طی نسل ها شکل گرفته است ، با اعتقادات سنتی و تفکر آمیخته با مذهب و عرف های اجتماعی پیچیده استفاده کند.
ده- ایده های دکوراسیون داخلی به سبک کشورهای حاشیه خلیج فارس
دلیل پرداختن به این سبک خاص و اختصاص بخشی از این مطلب ، توجه ویژه ایست که طی ماه های گذشته در مشاوره های دکوراسیون اتود ، شاهد توجه ویژه ای به این سبک پرطمطراق بوده ایم. (نگارش این بخش ها در ویرایش سوم این مطلب و در مرداد ماه ۹۶ انجام شده است و خدا می داند وقتی شما در حال مطالعه آن هستید موج ایده های دکوراسیون داخلی به کدام سو رفته باشد)
در دکوراسیون داخلی به شیوه عربی که این روزها ناظر رونق مجدد آن هستیم و مشهور به دکوراسیون پرزرق‌وبرق و تجملاتی ست، شاهد خانه‌هایی با سقف‌های بلند و پرده‌های باشکوه و استفاده از تخت و پشتی های کم ارتفاع به‌عنوان مبلمان های لوکس پذیرایی خواهید بود؛ که تمام این موارد، ناشی از فرهنگ ، اقلیم و شرایط بومی و آب و هوایی کشورهای عربی است.
همان‌طور که می‌دانید، غالب کشورهای حاشیه خلیج فارس و همچنین دیگر کشورهای عربی، هوایی بسیار گرم و بعضاً شرجی داشته و سقف بلند به این دلیل در این نوع معماری رواج یافته است که به تخلیه هوای گرم و خنک شدن منزل کمک بسیاری می‌کند.
به‌علاوه، اگر در این اقلیم، از پرده‌های ضخیم و چندلایه استفاده نشود، گرمای هوا و حرارت نور خورشید به‌آسانی به درون خانه نفوذ کرده و آسایش ساکنین بنا سلب می‌گردد. قرارگیری تخت در این نوع دکوراسیون تا حدی به دلیل فرهنگ اعراب در نشستن به شیوه‌ای خاص به دلیل پوشش‌های بلند و یکپارچه‌ای است که به تن دارند.
و حالا این نوع دکوراسیون، چرا در کشور ایران اجرا می‌شود وقتی حتی در شهرهای جنوبی هم اقلیم و فرهنگ متفاوتی با سرزمین های عرب نشین داریم؟ چرا تقلید از ایده های دکوراسیون داخلی عربی به سنت محبوب خانه های لوکس تهران و دیگر شهرهای بزرگ بدل شده است؟
خلق را تقلیدشان بر باد داد…
ای دو صد لعنت بر این تقلید باد…
کلام آخر؛ ایده های دکوراسیون داخلی را با این خط کش ها اندازه گیری کنید.
مقتضیات اقلیمی (آب و هوای شهر و منطقه محل سکونت)، سبک زندگی خانوادگی، سطح رفاه منطقه و خانواده، عرف محلی و دیدگاه های مذهبی، باید ها و نبایدهای فرهنگی، امکانات ساخت و ساز ، ابعاد منزل، نورگیری ، ست رنگی بکار رفته، سبک و طراحی دکوراتیوهای ثابت مانند بوفه دیواری یا کابینت ها و در نهایت ، حتی شرایط سیاسی، موقعیت منطقه ای و زمانی و بسیاری جزئیات دیگر نیز در انتخاب ایده و ترند های صحیح در دکوراسیون داخلی ساختمان تأثیر مستقیم دارند.
برای یک ایده پردازی صحیح لازم است به تک تک این جزییات توجه داشته باشید و سپس اقدام به پیاده سازی یک طراحی خاص و جذاب (که در تصویری فتوشاپ شده از خانه زیبایی در اینستاگرام یا پینترست دیده اید!) در منزل تان نمایید. بهترین و منطقی ترین راهکار برای یک ایده برداری و پیاده سازی طرح های ایده آل در دکوراسیون داخلی منزل تان استفاده از دیدگاه ها و توصیه های یک معمار با تجربه و دکوراتور داخلی ست.
– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –
* “The grass is always greener on the other side of the hill.”
